De rol van de kinesitherapeut in de behandeling van chronische pediatrische pijn.

Een gastblog van Kelly Ickmans (Pain in Motion)

Dagdagelijks naar school gaan; een sport beoefenen; muziek- of toneelschool volgen; ravotten met de kameraden; touwtje springen of dansen op de speelplaats. Het zijn stuk voor stuk bezigheden die we als Westerlingen als vanzelfsprekend beschouwen in het leven van onze kinderen en jongeren. We denken er niet bij na, we staan er niet bij stil, het lijkt de normaalste zaak van de wereld. Totdat een kind op een dag aangeeft dat het zo niet verder kan, dat het mama of papa ’s ochtends huilend smeekt om vandaag niet naar school te moeten gaan omdat de pijn het van hem overneemt en spelen met vriendjes de pijn alleen maar erger maakt.

Ruim 35% van de kinderen en jongeren tussen 8 en 16 jaar heeft pijnklachten die 3 maanden of langer aanhouden. Ongeveer 5% ondervindt matige tot ernstige beperkingen in het dagelijks functioneren als gevolg van pijnklachten. Bovendien blijkt het medisch consumptiegedrag bij kinderen met chronische pijn al extreem hoog te zijn waarbij meer dan de helft van hen op regelmatige basis pijnmedicatie neemt en frequent een arts bezoekt omwille van de pijnklachten¹.

In deze blog wil ik aankaarten hoe belangrijk het probleem van chronische pijn bij kinderen is, maar vooral dat wij als kinesitherapeuten een veel grotere invloed kunnen hebben op het leven van deze kinderen en hun families dan we zelf misschien wel beseffen. Mijn partner, overigens ook een pijnexpert, zegt me wel eens: “De impact van wat jij in jouw werk doet is immens. Door kinderen met chronische pijn al in zo’n vroeg stadium van hun leven te helpen, zorg jij ervoor dat ze niet uitgroeien tot volwassenen met chronische pijn. Jij redt levens met jouw werk!”

Van nature uit hebben we over allerlei zaken in het leven – bewust of onbewust – bepaalde ideeën en overtuigingen, en dat is voor pijn niet anders. Al heel vroeg in een mensenleven worden deze opvattingen gevormd vanuit de opvoeding, eigen ervaringen, de cultuur waarin je opgroeit, enzovoort. Die ideeën en overtuigingen over pijn kunnen heel onschuldig zijn en lijken (en dat zijn ze gelukkig meestal ook), maar ze kunnen in bepaalde gevallen uitmonden in nieuwe, krachtigere overtuigingen en gedragingen die pijn in stand kunnen houden. Tevens valt de impact van ouders, andere familieleden, leerkrachten, enz. op de pijnbeleving van een kind niet te onderschatten².

Eén van de allereerste onderdelen die erg voornaam blijkt in de behandeling van mensen die kampen met langdurige pijnklachten is het aanpakken van misvattingen over pijn. Dat doen we door in begrijpelijke taal uit te leggen wat er gebeurt wanneer iemand pijn heeft (cfr. de blogpost van collega Eva Huysmans). Pas nadien kan op wetenschappelijk onderbouwde wijze de weg naar herstel van het kind of de jongere worden ingeslagen. Maar hoe leg je zo een complex fenomeen als pijn nu in begrijpelijke taal uit aan een kind en zijn ouders? Wel, daarvoor ontwikkelden wij PNE4Kids³, een pijneducatieprogramma op maat van kinderen met bijhorend interactief spelbord (zie afbeelding).

Ben je benieuwd naar hoe wij pijn uitleggen aan kinderen en hun ouders? En wil je daar zelf ook in getraind worden? Wil je praktische handvaten om kinderen en jongeren met chronische pijn te helpen revalideren? Kortom, kijk je er naar uit om binnenkort ook écht een blijvend verschil te maken in een jong leven? Wel dat kan! Want op donderdag 7 oktober 2021 ben ik samen met collega Emma Rheel te gast bij SmartEducation voor de opleiding ‘Chronische pediatrische pijn in de kinesitherapeutische praktijk’. Een opleiding waarin we dit alles op praktische wijze uit de doeken zullen doen.

Referenties

1. Huguet A, Miro J. The severity of chronic pediatric pain: an epidemiological study. J Pain. Mar 2008;9(3):226-236.
2. Palermo TM, Chambers CT. Parent and family factors in pediatric chronic pain and disability: An integrative approach. Pain. 2005;119(1-3):1-4.
3. Pas R, Meeus M, Malfliet A, et al. Development and feasibility testing of a Pain Neuroscience Education program for children with chronic pain: treatment protocol. Brazilian journal of physical therapy. May – Jun 2018;22(3):248-253.